بررسی عوامل موثر درشکل دهی به حرکت پیاده در خیابان دربند تهران

تجربه فضاهای شهری فعالیتی است که حرکت وزمان رادربرمی گیرد،بخش عمده ای ازبعد بصری طراحی شهری راتجربه حرکت درفضاتشکیل می دهد. محیطهای شهری به شکل توالی ازفضاهای دینامیک کشف نشده اند. تجربه زمانی فردحین حرکت درمنظربه اواین امکان رامیدهدکه نگاهی هرچندگذرابه مناظری غیرازمحیطهای همیشگی ویکنواخت بیاندازد. درحقیقت باحرکت فرد ازیک نقطه به نقطه ی دیگر، درک فرد ازفضا به صورت مشاهدات فضایی پی درپی درمی آید. به واقع شهرمجموعه ای ازسلسله فضاهای متوالی باکیفیات بصری متمایز است. فضاها وسطوحی که درچنین ترکیب بی پایانی شرکت دارند وتناسباتی که اینها راشکل می دهد، به طورهم زمان قابل دیده شدن نیستند ودریک توالی مشاهدات است که به ذهن سپرده می شوند. این مشاهدات پیاپی وجالب و پرمعنا،احساسی قوی درتجربه انسان ازمنظربه وجود می آورد. پژوهش حاضر در بدو امر به کندوکاو در تعاریف ومفاهیم منظرشهری ، حرکت عابرپیاده و ادراک آن با هدف استخراج معیارها وشاخص های مرتبط با مفهوم دیدهای متوالی می پردازد. و هدف آن بررسی نقش حرکت و رابطه میان ویژگیهاوعوامل عینی و ذهنی درتعامل بین محیط کالبدی و رفتارانسان برای دستیابی به دیدهای مطلوب ازفضاو مناظراطراف می باشد. دراین میان نمونه ی مورد مطالعه یعنی خیابان دربند به دلیل دارابودن پتانسیل های طبیعی وهویت ویژه آن در میان خیابان های شاخص تهران ووضعیت نامطلوب فعلی منظرآن دربخشهایی از مسیر، زمینه بررسی،توجه و ارائه راهکارهای عملیاتی برپایه و با تاکید برمفاهیم اکتشاف، رازآلودگی، تنوع وپیچیدگی،تداوم تجربه فضا، یکبارگی، شگفتی می باشد. روش گردآوری اطلاعات دراین پژوهش،ترکیبی ازروشهای مشاهده رفتاروالگوهای رفتاری وثبت مستقیم آن،مصاحبه عمیق بامردم برای شناسایی رفتاروترسیم کروکیهای مختلف برای ثبت تصویرذهنی مردم ازخیابان دربندمی باشد. نتیجه حاصل ازاین پژوهش نشان می دهد، فاکتورهای محیطی( درختان،رودخانه وکوه) واماکن شاخص تاریخی وواجدهویت،نقشی حیاتی درتجربه حرکتی فردپیاده ایفا می کنند،وعابرین رابه حرکت درطول مسیربا فاکتورهای مذکورونشستن درکنارآن تشویق می کند. وجودچشم اندازهای متنوع درطول مسیرواختلاف سطح های پی درپی بررمزآلودگی آن می افزاید،این ویژگی به همراه یکپارچگی وانسجام،پیچیدگی وخوانایی،کشف محیط رابرای آنها رقم می زندوعابرین رابه جستجودرمحیط تشویق می کند. درنتیجه خیابان به صورت سناریوی ازفرصتهای دیدو مناظردرحال ظهورآشکارمی شود.